AI Chưa Giúp Nhân Viên "Giảm Giờ, Tăng Thu Nhập"

Dù chatbot AI ngày càng phổ biến và hỗ trợ đạt năng lực trong công việc, nghiên cứu mới nhất cho thấy công nghệ này chưa tạo ra tác động đáng kể đến số giờ làm việc và thu nhập của người lao động.

Trong báo cáo công bố cuối tuần qua bởi Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Mỹ (NBER), hai nhà kinh tế Anders Humlum (Đại học Chicago, Mỹ) và Emilie Vestergaard (Đại học Copenhagen, Đan Mạch) kết luận rằng: “ Các mô hình chatbot AI chưa hoạt động đến thu nhập, hoặc số giờ làm việc được ghi nhận trong bất kỳ nghề nghiệp nào.”

 Tăng năng suất không đồng nghĩa với việc tăng thu nhập

Kết luận này được đưa ra dựa trên khảo sát hơn 25.000 người lao động tại 7.000 nơi làm việc , trải nghiệm rộng rãi nhiều ngành nghề có nguy cơ bị AI thay thế như: kế toán, tiếp thị, chăm chăm khách hàng, nhân sự, tài chính, nhà báo, lập trình viên và giáo viên. yêu chủ yếu được nói hành tại Mỹ và Đan Mạch – hai quốc gia có tỷ lệ ứng dụng AI tương đương nhau.

Theo kết quả khảo sát:

• Nhân viên sử dụng AI chỉ tiết kiệm được trung bình 3% thời gian làm việc .

• Chỉ 3–7% năng suất tăng thêm nhờ việc sử dụng AI được chuyển thành lương thực tế .

"Dù AI giúp làm việc nhanh hơn, phần lớn thời gian tiết kiệm được dành lại để chỉnh sửa kết quả của AI hoặc tiếp tục suy nghĩ thêm," nhóm nghiên cứu đã xác định.

Tác động kinh tế nhưng có chế độ

Nhiều nghiên cứu trước đó từng ca ngợi AI là công cụ có khả năng tăng năng suất lao động vượt trội. Tuy nhiên, theo Humlum, những nghiên cứu này chỉ tập trung vào một số nhóm ngành nhất định , nơi AI có thể hiện lợi ích quang như viết mã, tuyển dụng, viết nội dung hoặc phân tích dữ liệu.

Ngược lại, trong khảo sát rộng hơn, AI chưa tìm thấy khả năng thay đổi cơ sở cách vận hành hầu hết công việc phổ thông .

Một điểm đáng chú ý khác: dù AI giúp tiết kiệm thời gian, đa phần nhân viên không sử dụng nó để làm thêm việc hoặc nhận nhiệm vụ mới . Khoảng 80% dùng thời gian tiết kiệm để cải tiến kết quả do AI tạo ra, 10% dùng để giải trí hoặc nghỉ yên.

AI có công việc “đe bóc”?

Từ năm 2023, nhiều tổ chức toàn cầu đã cảnh báo về ảnh hưởng của AI đến thị trường lao động. Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) từng ước tính 60% việc làm tại các nước phát triển sẽ bị ảnh hưởng bởi AI , trong đó một nửa chiều hướng tiêu cực .​. Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) cũng dự đoán hàng triệu công việc có thể được thay thế trong 5 năm tới.

Tuy nhiên, một số chuyên gia như Yoshua Bengio , "cha support of AI", và Chủ tịch FPT Trương Gia Bình nhấn mạnh AI không phải là mối đe dọa mà là đồng minh trong công việc . Theo họ, thay vì lo sợ, người lao động cần chủ động học hỏi, nâng cao kỹ năng để duy trì khả năngđể duy trì khả năng cạnh tranh.

📌 Kết luận

Nghiên cứu của NBER phản ánh một nghiên cứu thực tế quan trọng hơn về hoạt động kinh tế của AIcông nghệ này đang được phát . Mặc dù công nghệ này đang phát triển nhanh chóng và có nhiều tiềm năng, nhưng hiệu quả thực sự đối với công việc hiện tại và đầu vào vẫn rất hạn chế – ít nhất là ở thời điểm hiện tại.

Việc “AI hóa” công việc chưa đồng nghĩa với tăng lương hay làm ít đi. Điều quan trọng đối với người lao động là hiểu AI, sử dụng hiệu ứng AIknown​giá trị thực sự , và biết cách tận dụng thời gian được tiết kiệm để tăng giá trị thực sự.